Onrechtvaardige stopzetting bijstand bij gedwongen opname

In een opiniestuk van een aantal Amsterdamse psychiaters in Het Parool werd twee weken geleden de noodklok geluid. Ze vroegen aandacht voor de schrijnende situatie waarin bijstandsgerechtigden belanden als ze verplicht worden opgenomen in een psychiatrische instelling. Veel gemeenten zetten de bijstandsuitkering van deze groep namelijk stop, omdat de wet dat zo bepaalt.

De stopzetting is gebaseerd op het derde lid van artikel 13 van de Participatiewet. Die wet draagt gemeenten op financiële bijstand te verlenen aan personen die op geen enkele manier meer in hun inkomen kunnen voorzien. De wet bepaalt ook dat een persoon ‘aan wie rechtens zijn vrijheid is ontnomen’ zijn recht op een bijstandsuitkering verliest. In voorkomende gevallen gaat het hier om mensen die een gevangenisstraf uitzitten, maar de Participatiewet stelt daaraan gelijk de verplichte opname van psychiatrische patiënten in een instelling op grond van de Wet verplichte geestelijke gezondheidszorg. De overheid gaat ervan uit dat de bijstandsgerechtigde in dat geval onderdak heeft en verzekerd is van andere eerste levensbehoeften.

Schulden
Daarmee wordt echter voorbijgegaan aan het feit dat ook psychiatrische patiënten veelal een huishouden met vaste lasten hebben, zoals de huur en verzekeringen. Een gedupeerde getuigt daarover tegen de NOS. Bovendien hebben veel psychiatrische patiënten een bijstandsuitkering, omdat hun ziektebeeld hen belet om een regulier inkomen te vergaren. Het stopzetten van de uitkering heeft dan schulden tot gevolg, waarmee de betrokkenen nog verder in de problemen raken. Afhankelijk van de duur van de opname kunnen de schulden fors oplopen.

Kamervragen
Tijdens het vragenuurtje in de Tweede Kamer afgelopen dinsdag zijn vragen gesteld aan minister Paul Blokhuis over dit gebrek in de wet. Hij wees op de mogelijkheid voor het aanvragen van bijzondere bijstand voor opgenomen bijstandsgerechtigden. Die is doorgaans echter niet toereikend voor de kosten die door het stopzetten van de uitkering zijn ontstaan. Voor dergelijke kosten is immers de algemene bijstand bedoeld. Inmiddels is door Peter Kwint (SP) een voorstel voor een wetswijziging ingediend, waarmee bijstandsgerechtigden hun uitkering in de toekomst behouden als zij verplicht moeten worden opgenomen. Het is alleen de vraag of en wanneer dit voorstel wordt aangenomen en hoe snel de huidige benadeelden kunnen worden geholpen.

Problemen met de bijstand
Mocht u nu in de problemen zijn geraakt, of dreigen te raken, doordat de gemeente uw bijstandsuitkering heeft stopgezet nadat u verplicht werd opgenomen in een psychiatrische instelling, dan kunt u altijd contact opnemen met Goltstein Advocaten via 045-5457130 of via info@advocatenkerkrade.nl. Dat geldt uiteraard ook voor andere vragen met betrekking tot een bijstandsuitkering of een verplichte opname in een psychiatrische instelling. Het eerste halfuur is altijd gratis.

Foto: Donald Trung Quoc Don, Wikimedia Commons, cc by-sa